Top 10 Highlights Osdorp

De eerste vermeldingen van Osdorp dateren uit ± 1100 en is daarmee dus ouder dan de stad Amsterdam. In 1529 echter, werd het dorp door de heer van Brederode aan Amsterdam verkocht, alhoewel het dorp bestuurlijk zelfstandig bleef. Vanaf 1816 ging Osdorp deel uitmaken van de gemeente Sloten, totdat de gemeente Sloten in 1921 door Amsterdam werd geannexeerd.

Osdorp lag nabij het in 1644 drooggelegde Slotermeer. In 1650 werd een kerk gebouwd, gewijd aan de heilige Pancratius, voor de Rooms-katholieken die uit de kerk van Sloten waren verdreven. In 1789 werd deze vernieuwd. In 1836 woei de toren eraf; in hetzelfde jaar trad het Haarlemmermeer ver uit zijn oevers en overspoelde het dorp. In 1901 moest de kerk worden afgebroken, omdat deze teveel verzakt was. Een nieuwe Pancratiuskerk werd gebouwd in Sloten. Wel bleef er nog een oud kerkhof over.

Tot in de jaren 1950 was het een landelijk gebied. Tussen 1948 en 1956 werd de Sloterdijkermeerpolder uitgegraven (nu Sloterplas genoemd) voor het opspuiten van zand voor de bouw van de Westelijke Tuinsteden.

Tot zover de geschiedenis, maar wat zijn nú eigenlijk de highlights van Osdorp?

Ik heb een willekeurige top-10 gemaakt, die in een prachtige wandeling is te bezichtigen.

In 1992 begon stadsdeel Osdorp in een publiek-private samenwerking met ING aan het upgraden van het winkelcentrum. Naast winkels, de vernieuwde Meervaart en parkeergarages worden ook ruim 200 woningen gebouwd. De eerste fase bestond uit huurwoningen en vrije sector woningen.

1.       Meer en Vaart 179-183 (2002)

De derde fase van bouwen rondom het Osdorpplein heeft ons een levendige oever van de Sloterplas opgeleverd, met het hippe club-restaurant Opium. Het ontwerp voor Opium komt van Tangram-architecten. Uitgangspunt was om een meerhoekig gebouw te creeren ten opzichte van alle rechthoekige gebouwen. Andere projecten van Tangram-architecten kun je o.a. zien in Amsterdam De Aker.

2.       Osdorpplein 745-768 (1998)

De architecten Ellerman, Lucas en Van Vugt hebben het aanzien van het Osdorpplein aanzienlijk verbeterd. Zoals de woningen aan Osdorpplein 745-768 boven de ingang van Albert Heijn XL. Van dit voormalige kantoorgebouw zijn alleen de betonnen draagstructuur, trappenhuizen en lift gebruikt. De nieuwe gevel bestaat uit alleen een buiten-isolatie systeem van stucwerk met houten puien.

3.       Osdorpplein 142-230 (1998)

Henk Klunder Architecten is verantwoordelijk voor de woontoren aan de Osdorpergracht. Deze woontoren is de blikvanger van het Osdorpplein.

4.       Oeverpad 192 De Schutterstoren(2007).

Aan de Sloterplas heeft DKV Architecten een opvallend baken neergezet tussen de vierkante woongebouwen en de hoekige kantoren. De opvallende vorm kon niet in de hoogte worden gezocht, aangezien de toegestane hoogte van de bebouwing beperkt was tot de bestaande bebouwing.

In plaats daarvan bepalen de vorm en de materiaalkeuze dit prachtige gebouw. De slanke basis wordt gevormd door een betonnen kolom, waarin het trappenhuis en de liftschacht zijn opgenomen. Niet alleen de vorm, maar ook de gevel zelf maken het gebouw herkenbaar. De gevel is opgebouwd uit lichte, aluminium puien met een alternerend ritme van glazen en aluminium delen. Het is een gevelbehandeling die duidelijk de handtekening van DKV draagt.

5.       Oeverpad 330-450 (1998)

De stedenbouwkundige hoofdopzet van dit ontwerp was een U-vormig bouwblok van maximaal vier bouwlagen op een halfverdiepte onderbouw met daarnaast een torentje van maximaal zeven bouwlagen. Dit avontuurlijk vormgegeven gebouw is een combinatie van een woon-zorgcomplex en vrije sector koopwoningen.

6.       Nieuwe Laan, Wildeman (2000)

Deze twee woontorens staan als grote blokken in een omgeving met flats. Elke toren telt negen bouwlagen en heeft de vorm van een kwadrant. De ingang bevindt zich aan de noordzijde, waar de centrale hal  met lift en vluchtweg tussen twee kleinere woningen is geschoven. De twee overige woningen zijn groter en bevinden zich aan de zuidzijde.

7.       Reimerswaalstraat 1A1-1M10 – (Oklahoma, 1997)

Wat je niet zou zeggen wanneer je dit gebouw ziet, is dit gebouw het woonzorgcentrum Johannes de Deo herbergt. Woningcorporatie Het Oosten wilde een jong en energiek architectenbureau een markant gebouw laten ontwerpen. Dat is gelukt!

De uitkragende woningen zijn met stalen vakwerken aan de betonnen hoofdconstructie opgehangen. Naast deze kostbare kunstgreep heeft het gebouw ook nog een onorthodoxe combinatie aan gevelmaterialen.

8.       Dijkgraafplein – Hangbrugwoningen (1970)

Dit plein wordt gedomineerd door een woon-winkelcomplex, dat ontworpen is door J.P. Kloos, en gebouwd is in 1970 in opdracht van woningcorporatie Onze Woning. Het meest opvallend zijn de aan de gevel hangende beglaasde galerijen, die meerdere verdiepingen ontsluiten.

9.       Evertsweertplantsoen 3 (De Kikker, 2007)

De eerste winnaar van de Gouden A.A.P. (Amsterdamse Architectuur Prijs) in 2008. Dok Architecten is verantwoordelijk voor de opvallende verschijning aan het Evertweertplantsoen.

Twee basisscholen, een Kinderdagverblijf en een GG&GD delen samen een nieuw, knalgroen, complex: De Brede School. Doel is de interactie tussen de verschillende groepen bevorderen.

In het ontwerp is in eerste instantie gedacht aan het goed functioneren van elk onderdeel van het gebouw afzonderlijk. De gehele draagconstructie is uitgevoerd in hout, dit maakt het gebouw licht in gewicht en uitstraling. Het hout maakt de school raakbaar, zacht, kleurrijk en gemêleerd en geeft een leefbare atmosfeer.

10.   Jan van Zutphenplantsoen (Vier Torens, 2009)

Op een vrijgekomen strook langs het Jan van Zutphenplantsoen en het water van de Slotervaart, zijn vier woontorens van elf verdiepingen gerealiseerd. Ze staan met een ruime onderlinge afstand als grote schijven in het park, waarbij ze met hun kopse kanten aansluiten bij enerzijds het water en anderzijds de wijk. Aan beide zijden zijn de volumes opgetild zodat ze zich letterlijk openen naar de het water en de wijk.

Het uiterlijk van de blokken wordt gekenmerkt door horizontale banden van verdiepingshoge ramen en een patroon van aluminium gevelplaten die de afzonderlijke woningen accentueren. Door de interne spiegeling van appartementen is een afwisselend gevelpatroon ontstaan dat te zien is als een subtiel spel met de begrippen standaardisatie en individualisatie. Alle vier de torens staan op een ondergrondse parkeergarage waarvan het dak als openbaar park is ingericht, met een wandelpromenade aan de waterkant. Vooral aan deze zijde roept het ensemble door de ritmiek in stedebouwkundige situering associaties op met het modernisme van kort na de Tweede Wereldoorlog en - meer specifiek - met de beroemde flats van architect J.F. Berghoef langs de Cornelis Lelylaan.